Osada Młyńska

Czas wolniej płynie przy starym młynie

Osada młynarza Józefa Winiarskiego z początku XX w. w  skład której wchodzi drewniany budynek mieszkalny, budynek dawnej stodoły i stajni oraz budynek dawnego młyna gospodarczego i tartaku. W okresie przedwojennym na terenie tego gospodarstwa czynnie funkcjonował  młyn wodny, w którym  świadczono usługi młynarskie dla okolicznej ludności. Osada młyńska  Józefa Winiarskiego była także podczas okupacji hitlerowskiej czynnym punktem ruchu oporu. Na terenie całego gospodarstwa odpoczynek i schronienie znajdowały okoliczne oddziały partyzanckie i pojedynczy ludzie. Józef Winiarski wyszkolony przed wojną jako radiotelegrafista, pełnił funkcję zastępcy instruktora radiotelegrafisty na obwód Tarnów-Brzesko w ramach Armii Krajowej szkoląc okoliczne drużyny łączności AK i BCH. Także młyn wodny był wykorzystywany do przemiału zboża na cele żywnościowe dla oddziałów partyzanckich.

Po wojnie młynarz Józef Winiarski dokonuje rozbudowy młyna i tartaku wraz z nadejściem ery elektryczności i w 1960 roku rozpoczyna działalność elektryczny młyn gospodarczy oraz tartak.

W 2010 roku zagroda ta zostaje objęta ochroną Konserwatora Zabytków -zagroda wiejska nr. 105, ze względu na zachowanie wysokich walorów o charakterze  etnograficznym.

Osada Młyńska w Roztoce-Brzezinach, fot. Pogórze z góry.

Od wielu lat gromadzone są na terenie osady młyńskiej  przedmioty i dokumenty związane z historią wsi na Pogórzu Rożnowskim. Zbiory obejmują w szczególności urządzenia i przedmioty związane z techniką młynarską, ale także obejmują maszyny rolnicze (konne i stacjonarne) z XIX i początku XX wieku, meble, sprzęty dawnego gospodarstwa domowego, przedmioty historycznego rzemiosła i codziennego użytku .

W 2016 na terenie osady młyńskiej utworzone zostaje prywatne Muzeum  rejestrowane  pn. Muzeum Młynarstwa, Techniki i Rzemiosła Wiejskiego im Józefa Winiarskiego. Przy muzeum są organizowane pokazy związane z rzemiosłem ludowym oraz techniką i technologią używaną w dawnym gospodarstwie wiejskim. W domu młynarza zachował się piec chlebowy z początku XX wieku w którym do dzisiaj wykonuje się okazyjnie wypieku chleba na potrzeby spotkań z zakresu promocji regionu.